Otak bertanggungjawab untuk hampir semua fungsi badan dan untuk mentafsirkan maklumat deria dari dunia sekitar. Tanpa otak, tidak akan ada bahasa.
Secara umumnya, otak manusia dibahagikan kepada dua hemisfera: hemisfera kanan dan hemisfera kiri. Hemisfera kiri adalah "otak logik" dan terlibat dalam bahasa dan analisis dan hemisfera kanan adalah "otak kreatif," yang terlibat dalam lamunan dan imaginasi. Hemisfera kiri mengawal bahagian kanan badan manakala hemisfera kanan mengawal bahagian kiri.
Penyelidikan paling awal mengenai kawasan otak yang berkaitan dengan pertuturan dan bahasa bermula pada awal abad ke-19. Doktor perubatan mendapati bahawa pesakit yang mempunyai kecederaan otak dengan kerosakan pada hemisfera kiri kehilangan kemahiran pertuturan dan kemampuan berbahasa, sementara mereka yang mengalami kecederaan pada hemisfera kanan tidak kehilangan kemampuan ini.
Kajian terbaru menunjukkan bahawa sebanyak lebih kurang 97% orang kawasan bahasa adalah di hemisfera kiri. Walau bagaimanapun, sekitar 19% orang yang kidal, kawasan yang bertanggungjawab untuk bahasa berada di hemisfera kanan dan sebanyak 68% daripadanya memiliki kemampuan berbahasa di kedua bahagian kiri dan kanan otak.
Otak manusia mempunyai beberapa kawasan yang khusus untuk memproses dan menghasilkan bahasa. Kawasan-kawasan ini mesti berfungsi bersama agar seseorang dapat mengembangkan, menggunakan dan memahami bahasa. Apabila kawasan ini rosak atau cedera, keupayaan untuk bercakap atau memahami bahasa akan hilang (keadaan dan kondisi yang dinamakan 'Afasia').
Rajah di bawah menunjukkan empat kawasan otak yang terlibat dalam memproses, memahami dan menghasilkan bahasa dan pertuturan. Dua daripada kawasan tersebut, kawasan Broca dan Wernicke sangat sinonim dalam pembelajaran yang berkaitan otak, bahasa dan pertuturan. Secara ringkasnya, kawasan Wernicke merujuk kepada kawasan pemahaman bahasa manakala kawasan Broca dikaitkan dengan penghasilan bahasa dan pertuturan.
Kawasan Wernicke
Kawasan Wernicke, terletak di korteks serebrum, bahagian otak yang terlibat dalam memahami bahasa lisan dan tulisan. Kerosakan kawasan ini mengakibatkan afasia reseptif (juga disebut afasia Wernicke). Jenis afasia ini menampakkan individu kehilangan pemahaman bahasa, pesakit yang didiagnos dengan afasia jenis ini masih boleh bercakap, tetapi bahasa/ percakapan mereka tidak masuk akal dan tidak dapat difahami.
Kawasan Broca
Kawasan Broca, terletak di lobus frontal (bahagian depan otak), terlibat dalam penghasilan pertuturan, dan kajian baru-baru ini menunjukkan bahawa ia juga memainkan peranan penting dalam pemahaman bahasa. Kawasan Broca berfungsi bersama dengan memori kerja untuk membolehkan seseorang menggunakan ungkapan lisan dan kata-kata lisan. Kerosakan kawasan Broca boleh menyebabkan afasia produktif (juga dikenali sebagai afasia Broca), atau ketidakupayaan untuk bercakap. Pesakit yang didiagnos dengan afasia Broca masih boleh memahami bahasa, tetapi mereka tidak dapat bercakap dengan lancar.
Angular Gyrus
Angular gyrus terletak di lobus parietal otak, bertanggungjawab untuk beberapa proses bahasa, termasuk memproses nombor, ruang dan tumpuan.
Gambar berikut menunjukkan imbasan PET otak semasa komponen pemprosesan bahasa yang berlainan cth. melihat perkataan secara pasif, mendengar perkataan, menuturkan perkataan dan menghasilkan kata kerja. Kawasan dengan warna merah/ kuning adalah kawasan yang paling aktif manakala kawasan dengan warna ungu/ biru adalah kawasan yang paling tidak aktif.
Menerusi gambar imbasan tersebut, dapat disimpulkan bahawa pemprosesan bahasa melibatkan banyak kawasan otak (dibuktikan oleh kawasan biru di korteks frontal dan beberapa kawasan kecil otak dalam gambar ini misalnya), bukan hanya kawasan klasik yang dilokalkan [bukan tertumpu di kawasan Broca dan Wernicke ke korteks perisylvian di hemisfera dominan (hemisfera kiri) sahaja].
Kawasan otak yang terlibat secara tepat berbeza-beza dari satu individu ke individu yang lain, dan juga dalam individu yang sama, dengan cara yang tidak dapat diramalkan. Sebagai contoh, individu yang boleh bertutur dalam dwibahasa tidak semestinya menggunakan kawasan kortikal (otak) yang sama untuk menghasilkan nama objek yang sama dalam dua bahasa yang berbeza.
Bagaimana bahasa dan pertuturan diproses?
Jalan utama bahasa bermula di kawasan Wernicke [lobus temporal posterior (kawasan tepi dan belakang otak)], yang menerima maklumat dari korteks pendengaran dan visual dan memberikan makna perkataan (pemahaman bahasa). Fasciculus arcuate menghubungkan kawasan Wernicke ke kawasan Broca [lobus frontal inferior posterior (kawasan depan, bawah dan belakang otak)]. Kawasan Broca bertanggungjawab untuk menghasilkan bahasa yang bermakna. Input dari kawasan Broca akan menuju ke korteks motor untuk memulakan pergerakan otot kompleks yang diperlukan untuk pertuturan.
Secara kesimpulannya, otak memainkan peranan penting dalam fungsi tubuh badan manusia termasuk bahasa dan pertuturan. Kerosakan pada mana-mana bahagian otak dapat memberi impak terhadap fungsi kehidupan individu.
Oleh itu, rujuklah kepada pakar yang berkaitan sekiranya anda atau ahli keluarga anda mempunyai kesukaran dari segi mana-mana komponen perkembangan dan kefungsian.
Pakar-pakar tersebut telah dilatih dan perlu mempunyai kelayakan akademik. Mereka bukan sahaja melihat permasalahan yang berlaku dari satu sudut tetapi akan membuat penilaian menyeluruh untuk mengenalpasti punca masalah yang berkaitan.